Blog-eko sarrera hau egin ahal izateko, gure taldea bildu da, kurtsoan zehar ikusi eta zenbait irakurgaien bidez landu ditugun hainbat metodologiei buruz hitz egiteko eta atera ditugun informazioa partekatzea gustatuko litzaiguke. Hau da, sarrera honen bitartez, lau meotodologia azaltzen ditugu, eta jarraian, metodologia hauek aztertu eta gero ateratako ondorioak hemen idatziak uzten dizkizuegu.
Hasteko, metodologia ezberdinen azalpena:
1. Proiektuen metodologia:
Metodologia honen ardatza haurren interesean datza, hau da, ikaskuntza beraien intereseko gaia abiapuntutzat hartuta ematen da. Honetarako proiektu bat martxan jarri aurretik egin behar den lana mordoa da, izan ere, lehenik eta behin haurren interesa zein den jakinda gaia hautatu behar da, ondoren haurrek gai honen inguruko ikerketa egingo dute. Baina haurrek ikerketa hau egin ahal izateko irakasleek aurretik beharrezkoak izango diren bilerak eta ikerketak egin beharko dituzte. Gainera, ezinbestekoa izango da proiektua aurrera eraman ahal izateko beharrezko materiala prestatzea. Kontuan hartu behar da ahal den neurrian komenigarria izango dela material hau haurrek sortzea, osatzea eta baita prestatzea ere.
Proiektu hauek burutzeko lagungarria da informazio iturri ezberdinez baliatzea, hala nola, entziklopediak, ipuinak, argazkiak eta baita bizi izan diren esperientzia ezberdinak ere. Izan ere, azken hauek benetan aberasgarriak izan daitezke.
Aipagarria da proiektuetan oinarritutako metodologia honek dituen abantailak; haurren gaitasun-garapena asko bizkortzeaz gain, ikaskuntza esanguratsua ziurtatzen du. Gainera, ikasleak berak izanik proiektuan lan egiten dutenak hauen autonomia era esanguratsuan lantzen da.
Ez da ahaztu behar honela lan egiteak gizarte ingurunearen eta ingurune fisikoaren artean, eta komunikazio eta irudikapen eremuetan egiten diren loturetan nabarmen laguntzen duela.
Honez gain, metodologia honek talde lana sustatzen du, izan ere, haurrek beraien artean taldean aritzeaz gain, irakasle eta gurasoen parte hartzea bultzatzen du.
2. Tailerren metodologia:
Metodologia honetan, irakasleak ez ditu klaseak zuzentzen eta ikasleak hasiera batean lan indibuduala egin beharko du. Bere lana egindakoan, taldeko beste kideekin bateratu eta egin dutena besteen aurrean azaldu beharko du talde osoak. Denboralizazioa malgua izango da, baina gutxi gora behera 45 minutu inguruko saioak izango dira eta hauek gela guztian zehar egingo dira, ikasgela osoa erabiliz. Ebaluaketari dagokionez, irakasleak behaketa egin beharko du haurrak lanean dabiltzan bitartean, eta gero hau idatziz jaso beharko du. Ebaluaketa hau zuzena eta eraginkorra izan dadin, komenigarria izango da irakasleak behaketa jasoko duen orrian ikasleen izena, erabili den materiala, estrategiaren azalpena eta egindako komentarioen zutabeak bereiztea. Irakurgai honetan tailerren bidez landutako metodologiarekin lortu nahi den helburua haurrek arazo matematikoen aurrean irtenbide bat bilatzeko gai izatea da, horretarako nahi duten materiala erabiliz.
Metodologia honetan oinarritutako bigarren irakurgaian, irakasleak arazo bat aurkezten die ikasleei, eta hortik aurrera behatzailearen papera hartzen du, ez gidariarena.
Irakurgai honetan aipatzen du pentsamenduaren konpetentziak eta arrazoinamenduak Haur Hezkuntzan paper garrantzitsua duela, horregatik modu honetan lan egitea eraginkorra izan daiteke. Ikasleak bakarka zein taldeka egin dezake lan, bere esku geratzen da, badaude arazoaren irtenbidera bakarrik iristen diren haurrak eta baita beraien artean bildu eta elkarrekin irtenbidea bilatzeari ekiten diotenak. Honen helburua ikasleek edozein baliabide erabiliz, beraien kabuz, estrategiak asmatuz ahozko aritmetikako buruketak ebaztea da, aurretiko irakaskuntzarik gabe. Ebaluazioari dagokionez, irakasleak behatutakoa idatziz jasotzeaz gain eta haur bakoitzeko erregistro orriak erabiltzeaz gain, ikasleek erabilitako orriak ere jasotzen dira. Gainera, tailerra egiten ari diren bitartean argazkiak eta bideoak ere egiten dituzte, haurren arteko elkarrizketak grabatzeko.
3. Decroly-ren metodologia:
Decroly jabetu zen, hezkuntzan, haurraren garapenarekin bat egiten zuen interesak ez zirela kontuan hartzen, hartara, materiak pisutsuegiak ziren haurrarentzako, eta beraz, desegokiak. Honekin amaitzearren, berak metodologia bat sortu zuen. Decroly-ren metodoa sinplea zen, haurren interesak zeintzuk ziren aztertzea garrantzitsua zen eta ondoren, hauek lantzea beharrezkoa. Haurren behar/interes guneak askotarikoak izan zitezkeen: jatorduak, oporrak, familia, garraioak, jokoak, etab. Gisa honetako gaiek haurraren oinarrizko beharrak, sozialak edota intelektualak ase ditzakete. Metodologia hau jarraitzeko proposatuko diren interes guneek adin ezberdinetarako balioko dute, hauen sakontasun mailarekin batera. Gainera, aberasgarria izango litzateke adin ezberdinetan gai berdintsua lantzea, beti ere, adin gehiago dutenekin, sakontasun maila handituz.
Hiru etapa bereizten ditu Dekroly-k globalizazio fasean: lehenik behaketa, zeinetan haurrak zuzenean esperientzia zuzenak bizituko dituen; bigarrenik uztarketa fasea, bertan, ikasitakoaren egitura logiko bat gauzatzea da helburua; azkenik adierazpen fasea, zeinetan ikasleak ikasitakoa plazaratu egiten duen bide ezberdinetaz baliaturik.
1. Behaketa fasea: Lan nukleoek haurraren esperientzia sozial, familiar eta eskolarrarekin egin beharko dute bat.
Behaketa zuzenak ahalbidetzen du ikasle eta landuko den materiaren arteko batasuna. Zeharkako behaketa gauzatu daiteke, besteak beste, ikaskuntza elementua behagarria ez den unean. Bi behaketa formak uztargarriak dira, nahiz eta behaketa zuzenak irudi zurrunagoak ahalbidetzen dituen.
2. Uztarketa fasea: Decrolyren globalizazio prozesuaren ezinbesteko pieza da hau. Atal honetan ikasleak lehenagotik aztertu dugun materiaren azterketa, lotura eta sistematizazioa egiten baitu. Uztarketa fase honetan bost bilketa azpiatal bereizten dira, hala nola, uztarketa espaziala, uztarketa tenporalak (segida, iraupen eta baterakortasunean bereizia), uztarketa kausalak, erabilgarritasun eta lanaren uztarketa; eta azkenik uztarketa etiko-moral-soziala.
3. Adierazpen fasea: Ikasleak atal honetan adierazpen linguistikoa, matematikoa, gorputzezkoa, musikala eta plastikoa landuko du. Atal honetan garbi izan behar da ikasleak ulertzen duela, haren pentsaera plazaratzen badu. Irakasleak ikasleari pizgarri mota ezberdinak eman behar dizkio aukeran adierazpen mota ezberdinetan murgil dadin.
4. Txokoen metodologia:
Txokoen metodologian, irakasleak behatzailearen eta gidatzailearen papera egiten du. Hau da, bere esku hartzea handia da eta horri esker , metodologia mota hau dinamikoa eta arrakastatsua bihurtzen da. Haurrei libreki jarduten uzten die, arauak errespetatuz noski, eta aktiboki lan egiten dute. Metodologia honetan, ez dago espazio bakarra haurrek lan egiteko proiektuetan oinarritutako metodologian bezala, baizik eta espazio ezberdinak daude haurrek aukera desberdinak izan ditzaten. Hainbat eskoletan, espazioa aldatzen joaten da. Txokoetako taldekatzeak zenbaitetan libreak izan daitezke, eta bakarrik egon nahi izatekotan, libreki jardun ahalko dute. Proiektuetan ordea, gela osoa aritzen da jarduera berdina egiten, askatasun hori gabe.
Jardueren inguruan ere desberdintasunak badira, proiektuetan jarduerak aurretik zehaztuak daude; txokoetan ere, baina ez beste metodologian bezain zorrotz planifikatuak.Txokoetako denbora ez dago proiektuetakoa bezain zehaztua, denbora epe bat eskaintzen zaio jarduera horri baina malgutasunez jarduten da.
Halaber, umeek edukitzen duten askatasuna azpimarratzekoa iruditzen zaigu, autonomia bereganatzen joatea metodologia honen abantaila garrantzitsu bat iruditzen baitzaigu.
* EZBERDINTASUNAK-ANTZEKOTASUNAK
Jarraian, metodologia hauek azaldu ondoren, beraien arteko antzekotasun eta ezberdintasunak aztertuko ditugu. Hasteko, maisu/maistren papera edota eginkizunei dagokionez, metodologia guztietan irakasleak behatzaile papera egiten du; hala ere, proiektuen metodologian haurren interesak kontuan hartzen ditu eta gidatzaile moduan jarduten du txokoetan bezalaxe, tailerretan aldiz ez. Decroly-ren kasuan,ikaslearen laguntzailea izango da.
Ikasleen papera aztertuz, garbi dugu metodologia guztietan bat egiten duela ikaslearen paper aktiboak, beraz, kasu honetan, ez dago ezberdintasunik metodologien artean.
Hurrengo puntuari erreparatuz, espazioa, hain zuzen ere, ezberdintasun nabarmenena txokoetan dugu; izan ere, beste metodologietan gela osoan zehar lan egiten dute, honetan, aldiz, gela txokotan banatua dago eta txoko bakoitzean ekintza desberdin bat burutzen dute.
Denboraren inguruan hitz egiteko, esan dezakeguna da, proiektuen metodologian oso zehaztua dagoela, baina tailerretan eta txokoen metodologietan aldiz, malgutasunez jarduten da. Tailerretan gutxi gora behera 45 minutu.
Materialari buruz ezberdintasun handirik ez dira nabari, izan ere, proiektuen metodologian proiektu zehatz hori egiteko behar den materiala bakarrik erabiltzen da eta ahal den kasuan haurrek sortua edo eraikia. Decroly eta tailerrei dagokionez, irakasleak egoki kontsideratzen duen materiala eskuragarri izango dute, hau da, burutu behar duten lanerako behar duten materiala. Azkenik, txokoetan, askotariko materiala egongo da eskuragarri, eta txoko bakoitzean desberdina izango da, ekintzak desberdinak baitira. Beraz, materialaren inguruan esan dezakegu, jarduera bakoitza burutzeko behar den materiala erabiltzen dela metodologia guztietan.
Taldekatzeen inguruan, desberdintasun nabariagoak aurki ditzakegu. Izan ere, proiektuetan gela osoak jarduera berdina egiten du; tailerretan, haurrek batzuetan bakarrik jarduten dute eta beste batzuetan, aldiz, taldeka.Txokoetan, zenbaitetan libreki jarduten dute eta bakoitza nahi duen txokoan ibil daiteke, baina beste batzuetan, irakasleak txokoka taldekatzen ditu eta taldeka jarduten dute; nahiz eta, bakoitzak jarduera bakarrik burutu.
Azkenik, jardueren inguruan, jarduera guztiak aurretik zehaztuak daudela esan dezakegu. Baina, aipatzekoa da ere, txokoen metodologian, zenbait jarduera libreak direla, aurretik zehaztuta era malgu batean.
Besterik gabe, hau izan da irakurgaiak irakurri eta gero eta irakasgaian landu eta gero, metodologia desberdinei buruz eskaintzen dizuegun informazioa. Horrez gain, zuekin partekatu nahi izan dugu informazio guzti horretatik atera ditugun metodologien arteko antzekotasun eta ezberdintasunak.
Mila esker!
